Misbruik van omstandigheden, zoals dementie bij een familielid, blijkt vaker voor te komen dan menigeen denkt. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan misbruik van een dementerend familielid. Soms ontvangen bepaalde familieleden, die nauwe contacten onderhouden met de betrokkenen, schenkingen waarbij hun goede trouw in twijfel wordt getrokken. Als inderdaad misbruik is gemaakt van de omstandigheden zijn dergelijke schenkingen vernietigbaar. De vraag is wie het misbruik moet bewijzen.
Er zijn in de rechtspraak voorbeelden te over. Zoals
het voorbeeld van een aantal familieleden dat een alleenstaande
demente tante frequent behulpzaam is, maar haar ook schenkingen aan hen laat
doen. Tante lijdt aan dementie, kan niet meer zelf haar wil bepalen en wordt
steeds afhankelijker van de betrokken familieleden, die haar ook van overige
familieleden isoleren. Bovendien blijken de familieleden – veel langer dan in
dergelijke gevallen gebruikelijk – te wachten met het laten overplaatsen van
tante naar een gesloten inrichting. Dan zouden zij immers hun grip op tante
kwijt zijn en niet meer kunnen beschikken over haar geld.
Helaas zijn deze en vergelijkbare situaties geen uitzondering.
Echter, dergelijke schenkingen zijn vernietigbaar als betrokkenen wisten of
moesten begrijpen dat de schenker bij ontbreken van deze bijzondere
omstandigheden de schenkingen niet zou hebben gedaan. Zij hadden haar juist
moeten weerhouden van de schenkingen.
Bewijs het maar eens, als het in uw familie gebeurt.
De wetgever heeft dat probleem onderkend en voor dit soort situaties een
afwijkende bewijsregel ingevoerd. Als de rechtsopvolgers van de schenker (de
overige erfgenamen) vernietiging van de schenkingen aan de rechter vragen en
daarbij feiten als bovenstaand aandragen – feiten waaruit volgt dat de
schenking het resultaat is van misbruik van omstandigheden – dan moet de
ontvanger van de schenkingen het tegendeel bewijzen. Uitzondering daarop is als
de schenking bij notariële akte is opgemaakt of als deze omgekeerde bewijslast
in strijd zou zijn met de eisen van redelijkheid en billijkheid.
Als de ontvanger geen bewijs van het tegendeel kan
aandragen, moeten de schenkingen worden
terugbetaald.
Wilt u meer weten over de rechtsgeldigheid van
schenkingen? Bel ons voor het maken van een afspraak.