Transacties in de familiesfeer vragen van de betrokken partijen dat zij juist en zakelijk moeten handelen om vernietiging van de transactie te voorkomen. Een voorbeeld daarvan speelde onlangs voor de rechter. Een ex-echtgenoot verkocht zijn huis binnen de familie voor een lager bedrag dan de getaxeerde waarde van anderhalf jaar daarvoor, maar ook nog onder de executiewaarde. De ex-echtgenote die nog een vordering op haar-ex-man had werd hierdoor benadeeld.
In
de betreffende zaak was de verkoop beklonken waarbij een deel van de koopsom
door de koper werd voldaan door overname van de hypotheekschuld en een geldlening.
De verkoper had op dat moment nog een schuld bij zijn ex-partner. Die voelde
zich daardoor flink benadeeld en stapte naar de rechter om de verkoop te late
terugdraaien.
Het
Gerechtshof stelde onder meer dat het een schuldenaar in beginsel vrijstaat met
zijn vermogen te doen wat hij wil. Van deze vrijheid mag echter geen misbruik gemaakt
worden ten nadele van zijn schuldeisers. Een schuldeiser – hier de ex – kan in
dat geval een beroep doen op de wet waarin voor dit soort transacties vijf
voorwaarden zijn opgenomen. Er moet sprake zijn van een rechtshandeling (1) die
onverplicht (2) door de schuldenaar is uitgevoerd en benadeling (3) van een
schuldeiser in zijn verhaalsmogelijkheden tot gevolg heeft. Daarnaast moet er
sprake zijn van het kunnen verwachten van benadeling van de schuldenaar (4) en
bij diens eventuele wederpartij (5).
Aan
voorwaarde 1 en 2 werd voldaan aangezien de man niet verplicht was de woning te
verkopen. Aan voorwaarde 3 werd voldaan doordat uit een taxatierapport van 1,5
jaar vóór de transactie bleek dat de woning toen een veel hogere vrije verkoopwaarde
had dan waarvoor het huis was verkocht en ook de executiewaarde en de
WOZ-waarde nog boven de verkoopprijs uitkwamen. Het hof oordeelde dan ook dat
woning voor een te laag bedrag aan de familie is verkocht. Daarnaast kon de vrouw
zich nu niet meer direct op haar ex-man verhalen voor wat betreft de
“overwaarde “van het huis.
Het
Hof is van mening dat bij de vrouw zeker sprake is van benadeling in haar
verhaalsmogelijkheden en dat zowel de verkoper (ex-man) als zijn familie dit
vooraf hadden kunnen verwachten. Hieruit volgt dat de verkoper met een
redelijke mate van waarschijnlijkheid had kunnen voorzien dat hij door deze
verkoop zijn ex zou benadelen.
Zolang
de familie niet kan bewijzen dat zij niet hadden kunnen weten dat hun
ex-schoonzus benadeeld werd, worden zij door het Hof zelf medeplichtig geacht.
De uitspraak in deze zaak was dat de transactie inderdaad vernietigd
(teruggedraaid) moest worden waardoor de vrouw zich weer bij haar ex-partner
kan verhalen op de volle overwaarde van de woning.
Dit was mogelijk anders geweest wanneer de woning tegen de normale prijs en
zonder leenconstructie was overgedragen. De moraal van dit verhaal is dat er
bij transacties binnen de familiesfeer juist en zakelijk gehandeld moet worden
om vernietiging van een transactie te voorkomen. Ook al had er in de hiervoor
besproken zaak geen benadeling van een ex gespeeld dan had de fiscus nog kunnen
stellen dat er sprake is van een schenking (te lage koopprijs) die dan belast
is met ten minste 30% schenkbelasting. Kortom, laat u bij een voorgenomen
transactie binnen de familiesfeer altijd vooraf informeren over de voorwaarden
waaraan moet worden voldaan. Hiervoor kunt u altijd contact met ons kantoor
opnemen.